بسیاری افراد از ایجاد لکه‌های روی صورت خود رنج می‌برند و درصدد برطرف‌کردن آن هستند. لک صورت در اثر کمبود ویتامین عارضه پوستی است که با نام پیگمانتاسیون یا همان تیرگی پوست شناخته می‌شود. این عارضه پوستی ریشه در اختلال رنگ‌دانه‌های پوستی دارد. لک‌های روی صورت بر اثر کمبود برخی ویتامین‌ها و عدم مراقبت درست از پوست ایجاد می‌شود. عدم مراقبت صحیح از پوست و تغذیه نامناسب از دیگر عوامل در این زمینه است.
دلایل ایجاد لک صورت چیست؟
وقتی ملانین در سطح پوست تجمع نماید، باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای و تیره به‌ویژه در پوست صورت می‌شود. عوامل بسیاری باعث به‌وجودآمدن این لکه‌ها بر سطح پوست می‌شود که مهم‌ترین علت آن می‌تواند عوامل ژنتیکی، محیطی و هورمونی باشد.
نور خورشید
چنانچه جز آن دسته از افرادی هستید که در معرض نور خورشید در طول روز و به مدت طولانی قرار دارید، در دسته افرادی قرار می‌گیرید که مستعد ایجاد لکه صورت هستند. با خرید اینترنتی انواع کرم ضدآفتاب و استفاده از آن به‌صورت روزانه، تا حد چشمگیری مانع از ایجاد لک صورت خواهید شد.
تغییرات هورمونی
این مشکل که بیشتر در بانوان به وجود می‌آید، حاصل دوره بارداری، عادات ماهانه و یا مصرف قرص‌های هورمونی ضدبارداری است. همین امر باعث ایجاد لک بر روی صورت می‌شود.
لک صورت در بارداری
تحت این شرایط لک صورت در اثر کمبود ویتامین نبوده، بلکه حاصل ملاسما یا لک بارداری است.
کک‌ومک
از دیگر دلایل ایجاد لک صورت کک‌ومک است که تا حد قابل‌قبولی به عوامل محیطی بستگی دارد. افرادی که دارای پوست‌های حساسی هستند، برای جلوگیری از این عارضه پوستی در زمان مجاورت نور خورشید حتماً از کلاه، عینک و کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید.
زخم‌ها
یکی از دلایل ایجاد لک در صورت می‌تواند مربوط به لک‌های صورت بر اثر گزش و نیش حشرات، بریدگی یا سوختگی باشد.
مصرف برخی داروها
برخی از داروها دارای عوارض خاصی است که برخی از این موارد با لک بر روی صورت خود را نشان می‌دهد. کلرپرومازین، هیدانتوئین، دی پنیسلامین، داروهای ضدسرطان و داروهای ضد مالاریا در دسته داروها با عوارض پوستی بر صورت هستند.
لکه آکنه
یکی از مواردی که لک صورت در اثر کمبود ویتامین هیچ دخالتی در آن ندارد، مربوط به آکنه‌های بسیار بزرگ است. استفاده از لایه‌بردار، روشن کننده و ضد لک در این موارد بسیار مفید و تأثیرگذار خواهد بود.
انواع لک صورت
به لحاظ علمی لک‌های صورت به دودسته تقسیم می‌شوند:
لک صورت افلایدرز
عامل اصلی در این نوع لک‌ها نور خورشید است. این نوع لک که بسیار شبیه به کک‌ومک است، در تابستان‌ها که نور خورشید بیشتر است پررنگ‌تر و با شروع زمستان تقریباً محو می‌شود.
لک صورت لنتیجین
ایجاد این نوع لک‌ها بر روی پوست که با لفظ لک‌های پیری از آن یاد می‌شود، حاصل بیماری‌های با زمینه کبدی است. چنانچه فرد در دوران کودکی و یا نوجوانی در معرض نور شدید خورشید قرار داشته، مستعد به‌وجودآمدن این لک‌ها بعد از ۴۰ سالگی خواهد بود.
کمبود چه ویتامینی باعث ایجاد لک صورت می‌شود؟
ویتامین D
رایج‌ترین لک صورت در اثر کمبود ویتامین دی است. وقتی ویتامین D در بدن به پایین‌ترین سطح خود می‌رسد، باعث اختلال در کارکرد رنگ‌دانه‌های پوست می‌شود. همین عامل باعث تولید ملانین در سطح بالا شده که خود یکی از دلایل تیرگی و لک پوست صورت است.
ویتامین‌های خانواده B
یکی از دلایل ایجاد لک در پوست به علت خشکی و التهاب پوست است که حاصل کمبود ویتامین‌های خانواده B در بدن است.
ویتامین C
وقتی بدن به حد کافی ویتامین C دریافت نکند، کلاژن مورد نیاز برای ساخت سلول‌های پوستی نیز در بدن وجود نخواهد داشت. کمبود این ویتامین در بدن خود را با خشکی در پوست لب، سر، بدن و کک‌ومک نشان می‌دهد. در این شرایط می‌توانید با مصرف ویتامین سی یا پودر کلاژن ساز در شرایط حاد پوستی نسبت به رفع این مشکل اقدام کنید.
ویتامین A
چربی ضروری برای ساخت سلول‌های پوست با دریافت ویتامین A کافی به بدن تامین می‌شود. وقتی که این ویتامین به حد کافی در بدن وجود نداشته باشد، سلول‌های پوستی تکثیر نمی‌شوند. در نتیجه ملانین تحت‌تأثیر این عامل، شروع به تولید بیش از حد در بدن نموده که باعث ایجاد لک صورت در اثر کمبود ویتامین خواهد شد.
آیا کمبود ویتامین دی باعث لک صورت می‌شود؟
یکی از عوامل مهم در لک صورت به دلیل کمبود ویتامین‌ها در بدن است. D یکی از این ویتامین‌هاست که در صورت کمبود، پوست را دچار تیرگی یا پیگمانتاسیون می‌کند. وقتی ویتامین دی به پایین‌ترین حد خود در بدن برسد، باعث اختلال در رنگ‌دانه‌های پوستی شده که خود باعث تولید بیش از حد ملانین در پوست و ایجاد لک به‌خصوص در صورت خواهد شد.
کمبود چه ویتامینی باعث لک قهوه‌ای می‌شود؟
ویتامین‌ها نقش بسزایی در سلامت افراد ایفا می‌کنند. کمبود برخی از این ویتامین‌ها در بدن باعث اختلال در قسمت‌های مختلف بدن خواهد شد. در این میان کمبود برخی از این ویتامین‌ها در ایجاد شادابی و لطافت پوست نقش مهم و حیاتی دارند و مسلماً کمبود آنها، پوست را دچار اختلال و مشکلات خواهد کرد از جمله ویتامین‌هایی که کمبود آن باعث ایجاد لک‌های تیره و قهوه‌ای‌رنگ در پوست می‌شود، می‌توان به ویتامین D، C، A و ویتامین‌های خانواده B اشاره کرد.
چه غذاهایی باعث لک صورت می‌شود؟
غذاهایی که افراد استفاده می‌کنند حاوی مقادیر قابل‌توجهی چربی، مواد قندی و… است. به همین دلیل رژیم‌های غذایی و مصرف مواد غذایی نامناسب باعث لک صورت در اثر کمبود ویتامین خواهد شد. از جمله مواد غذایی که باعث به‌وجودآمدن لک در صورت می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف زیاد مواد قندی و شیرینی‌جات
- مواد غذایی سرشار از چربی‌های غیرضرور برای بدن
- مصرف بیش از حد گلوتن
- مصرف بیش از حد چای و قهوه
- مصرف بیش از حد نمک
- نوشیدنی‌های الکلی
- نوشیدنی‌های گازدار
- مواد غذایی فراوری شده
- مصرف زیاد گوشت قرمز
- فست‌فودها
به همین دلیل در رژیم‌های غذایی خود با استفاده مناسب از این مواد غذایی مانع از ایجاد لک بر روی پوست صورت خود شوید.
چه هورمونی باعث لک صورت می‌شود؟
وقتی تنظیم هورمون بدن به هم می‌خورد، باعث به‌وجودآمدن مشکلات بسیاری در بدن می‌شود. یکی از آنها مشکلات و عارضه‌های پوستی است. به‌هم‌خوردن تنظیم هورمون‌ها یکی از رایج‌ترین مشکلات افراد به‌خصوص بانوان است:
- برهم‌خوردن هورمون استروژن که باعث ایجاد لک‌های ملاسما می‌شود.
- تنظیم نبودن هورمون پروژسترون در بدن
- به‌هم‌خوردن هورمون تسترون
- تنظیم نبودن هورمون تیروئید و ایجاد لکه‌های قهوه‌ای یا قهوه‌ای مایل به زرد
جوان‌سازی پوست با کلاژن
یکی از پروتئین‌های اصلی در جوان‌سازی پوست، مربوط به کلاژن است. تولید این پروتئین در بدن به‌مرورزمان با روند کاهشی و کند همراه است. برای تولید کلاژن با برخی تغییرات در زندگی و خوردن مکمل کلاژن ساز باید باعث تحریک سلول هلی پوستی در بدن شوید. به‌طورکلی چهار دسته کلاژن در بدن تولید می‌شود که هر کدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند. کلاژن نوع ۴ بر پوست و جوان‌سازی آن تأثیر دارد.
راه‌های ازبین‌بردن لک‌های صورت
پیشرفت‌های گسترده در زمینه پزشکی، باعث راهکارهای بسیاری برای ازبین‌بردن لکه‌های صورت شده است. باتوجه‌به نوع لک ایجاد شده در پوست، می‌توانید از درمان خاصی برای این منظور استفاده کنید:
- داروهای ضد آکنه
برای برطرف‌کردن آکنه به‌عنوان یکی از انواع لک‌های صورت، می‌توانید با مصرف داروهایی مانند رتیئوئیدها، بنزویل، پراکسید، آزلئیک اسید و آنتی‌بیوتیک‌ها اقدام به برطرف نمودن لک‌های از این دسته نمایید.
- اسید سالیسیلیک
استفاده از این محصول می‌تواند باعث تنظیم چربی پوست و باز کردن منافذ مسدود شده شود. لوسیون‌ها و کرم‌های از جمله محصولات حاوی این اسید مفید برای پوست هستند.
- کرم هیدروکورتیزون
این کرم باعث کاهش واکنش‌های آلرژیک و تحریکات پوستی می‌شود.
- استفاده از ضد آفتاب‌ها
باتوجه‌به اینکه یکی از عوامل مهم در ایجاد لک‌های پوستی به‌خصوص در ناحیه صورت، مربوط به در معرض نور آفتاب است، بهتر است استفاده مداوم از کرم‌های ضدآفتاب را در برنامه روزانه خود داشته باشید.
- استفاده از روش‌های درماتولوژیک شامل لیزردرمانی، میکرودرم آبریژن، لایه‌بردار شیمیایی، میکرونیدلینگ و سرمادرمانی یا کرید تراپی
- کرم‌ها و سرم‌های هیپرپیگمانتاسیون مانند هیدروکینتون، آربوتین، ویتامین سی و رتینول
- عادت بهداشتی سالم
- تغییر در رژیم غذایی
منابع غذایی دارای ویتامین‌های موردنظر برای جلوگیری از ایجاد لک صورت
عدم استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین‌ها مانع از ایجاد لک بر روی صورت می‌شود.
- منابع غذایی حاوی ویتامین D
مواد غذایی مثل ماهی سالمون، شاه‌ماهی و ماهی ساردین، کنسرو ماهی‌تن، میگو، زرده تخم‌مرغ، قارچ‌ها و…
- منابع غذایی حاوی ویتامین B
یکی از ویتامین‌های مؤثر در کل سیستم بدن، ویتامین‌های خانواده بی هستند. منابع غذایی حاوی این ویتامین ماهی سالمون، سبزیجات، کبد و گوشت گاو، بره یا مرغ، تخم‌مرغ‌ها و حبوبات هستند.
- ویتامین C
یکی از ویتامین‌های ضروری برای حفظ سلامت بدن به‌ویژه پوست، ویتامین c است. از جمله منابع غنی غذای حاوی ویتامین C فلفل‌دلمه‌ای‌های قرمز و سبز، مرکبات، کیوی، کلم‌بروکلی، گوجه‌فرنگی و کرم بروکسل و… هستند.
- منابع غذایی ویتامین A
یکی از منابع غذایی مفید برای جلوگیری از لک‌های صورت، منابع غذایی حاوی ویتامین A هستند. هویج، سبزیجات، میوه‌ها، تخم‌مرغ و انواع ماهی‌های چرب در دسته منابع غذایی این ویتامین قرار دارند.
کلام پایانی
عوامل بسیاری باعث ایجاد لک بر روی صورت می‌شوند. یکی از این موارد مهم در معرض نور آفتاب قرارگرفتن پوست است. درست است که نور آفتاب برای جذب ویتامین D به‌عنوان یکی از ویتامین‌های لازم بدن و پوست عمل می‌کند، اما استفاده بیش از اندازه آن نیز باعث ایجاد لک‌های پوستی بر روی صورت خواهد شد.
از جمله عوامل مهم لک صورت در اثر کمبود ویتامین‌ها در بدن می‌توان به کمبود ویتامین D، C، A و خانواده B اشاره کرد که علاوه بر تأثیرات بسیار بر عملکرد بدن، مانع از ایجاد لک‌ها بر روی صورت خواهد شد. رعایت برخی نکات و موارد در کنار استفاده از ویتامین‌ها و رژیم غذایی مناسب جزو عوامل مهم در کاهش این عارضه پوستی است.
سؤالات متداول
از جمله دلایل مهم ایجاد لک صورت کدامند؟
- نور خورشید
- تغییرات هورمونی
- لک صورت در بارداری
- کک‌ومک
- زخم‌ها
- مصرف برخی داروها
- لک آکنه
کمبود کدام ویتامین در بدن باعث ایجاد لک در صورت می‌شود؟
ویتامین‌های D، C، A و خانواده ویتامین‌های B
راهکارهای ازبین‌بردن لک‌های صورت کدامند؟
- استفاده از داروهای ضد آکنه
- استفاده از اسید سالیسیلیک
- استفاده از کرم‌های هیدروکورتیزون
- استفاده از ضد آفتاب‌ها
- استفاده از روش‌های درماتولوژیک
- استفاده از کرم و سرم‌های هیپرپیگمانتاسیون
- عادت بهداشتی سالم
- تغییر در رژیم غذایی
